Wat is Auvibel?
Auvibel is de vennootschap die de vergoeding voor de privékopie in België int en opnieuw verdeelt naar de rechthebbenden binnen de culturele en creatieve sector.
Kopieën maken voor eigen gebruik doen we elke dag, vaak zelfs zonder het te beseffen. Van het downloaden en luisteren naar je favoriete nummer op je smartphone, het bekijken van een film op je tablet, het lezen van interessante artikels op je-reader, het genieten van je favoriete kunstwerk en het kopiëren naar jouw persoonlijke usb of harde schijf. Allemaal met de hulp van verschillende apparaten en dragers. Die bieden je de hele dag door de mogelijkheid om kopieën te maken, en geven je zo toegang tot jouw persoonlijke dosis cultuur en creativiteit.
Wat is de privékopie?
Wettelijk kader: uitzondering op het exclusieve recht
Om die werken te kopiëren heb je normaal altijd de toestemming van de maker of rechthebbende nodig. Auteurs van literaire of artistieke werken hebben namelijk het exclusieve recht om hun creaties te kopiëren of een kopie ervan toe te staan, op welke manier of onder welke vorm dan ook (Boek XI “Intellectuele eigendom” van het Wetboek van economisch recht).
Toch is er één belangrijke uitzondering op dat exclusieve recht. Rechthebbenden kunnen zich wettelijk niet verzetten tegen het kopiëren van geluidswerken en audiovisuele werken die enkel voor privédoeleinden gebeuren. Dit geldt voor auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten van fonogrammen of van eerste vastleggingen van films, en voor auteurs en uitgevers van werken van letterkunde en van werken van beeldende of grafische kunst.
Door die uitzondering hebben die groepen van rechthebbenden wel recht op een compensatie, een bilijke vergoeding “voor het kopiëren voor eigen gebruik van hun werken en prestaties”. Dat is de “privékopievergoeding”.
De uitzondering voor de privékopie geeft je als consument dus de vrijheid om kopieën voor eigen gebruik te maken van al je favoriete content (* die je legaal hebt verkregen), én zorgt er ook voor dat de rechthebbenden tegelijk een compensatie ontvangen.
Wat doet Auvibel?
Maar welke rol speelt Auvibel hierin? Auvibel is de centrale link tussen de privékopie en de vergoeding, tussen consument, bijdrageplichtige en rechthebbende(n), tussen creëren en kopiëren, inspireren en beleven.
In 1994 werd in België een wettelijk kader uitgewerkt voor de privékopie. Er werd gekozen voor een systeem van forfaitaire compensatie, een vooraf vastgelegd bedrag als bilijke compensatie voor de rechthebbenden. De federale regering werkte nadien de voorwaarden voor de inning, verdeling en de controle van de vergoeding verder uit.
Auvibel is officieel aangesteld als de vennootschap voor de inning en de verdeling van de privékopievergoeding met een KB van 2 oktober 1995.
Koninklijk besluit: apparaten, dragers en tarieven
De lijst van de apparaten en de dragers die gebruikt worden om kopieën te maken, en de tarieven die daarop van toepassing zijn, worden vastgelegd in een koninklijk besluit, in toepassing van de wet. Auvibel legt dus zelf niet de tarieven vast! Auvibel zorgt als vennootschap enkel voor de inning en de verdeling tussen haar leden, in het kader van haar wettelijke opdracht.
Op 1 april 2022 werd een nieuwe lijst van apparaten, dragers en tarieven gepubliceerd in het koninklijk besluit van 18 februari 2022, aangepast aan de nieuwe technologische realiteit.
Onze missie
Als beheersvennootschap is onze missie duidelijk. Auvibel heeft de opdracht om de wettelijke privékopievergoeding te innen bij de bijdrageplichtigen, en vervolgens te verdelen naar de rechthebbenden via haar leden-beheersvennootschappen. Auvibel speelt als centrale shakel een cruciale rol in de ondersteuning van de creatieve en culturele sectoren in België. Auvibel vormt namelijk de brug tussen privékopie en de vergoeding, tussen privégebruik en culture sector, tussen consument, bijdrageplichtige en rechthebbende(n), tussen (opnieuw) creëren en kopiëren.
In het kader van onze opdracht volgen we bij Auvibel ook de ontwikkelingen in het technologische veld continu op om een correcte inning en verdeling te garanderen, aangepast aan het werkelijke kopieergedrag van de Belgische consument.
De privékopievergoeding wordt toegepast op
- apparaten die het kopiëren voor eigen gebruik mogelijk maken (bv. computers, tablets, smartphones, digicorders)
- dragers waarop beschermde werken gekopieerd kunnen worden (bv. USB-sticks, geheugenkaarten).
De bijdrageplichtigen geven de producten waarop de vergoeding van toepassing is aan bij Auvibel. Dit gebeurt op de datum waarop ze op het Belgische grondgebied in de handel worden gebracht.
Wie betaalt de privékopievergoeding?
De privékopievergoeding wordt in eerste instantie betaald door de bijdrageplichtigen. Dat zijn de fabrikanten, de importeurs of intracommunautaire aankopers van de apparaten of dragers waarmee je een privékopie kan maken, zoals bv. een smartphone, een harde schijf, e-reader etc. (volledige lijst vind je hier). Ook webshops die de apparaten en dragers aanbieden zijn verplicht de privékopievergoeding te betalen.
De vergoeding wordt nadien samen met de goederen aan de eindgebruiker/consument gefactureerd. De privékopievergoeding is als klein percentage dus onderdeel van de totale kostprijs van het apparaat of de drager.
Bijvoorbeeld:
De privékopievergoeding voor smartphones bedraagt € 4. Berekend op de gemiddelde kostprijs van een smartphone (gegevens GfK) bedraagt de vergoeding die jij betaalt slechts 0,77% van het totaalbedrag van het product.
Hoe wordt de vergoeding verdeeld?
Na de inning, zorgt Auvibel ervoor dat de vergoeding efficiënt en snel verdeeld wordt onder haar 20 leden-beheersvennootschappen. Die vertegenwoordigen elk een verschillende groep van rechthebbenden. De 20 leden-beheersvennootschappen storten het geld van de privékopievergoeding dat ze van Auvibel ontvangen nadien door aan hun leden.
Auvibel vertegenwoordigt via haar leden- vennootschappen duizenden auteurs, scenaristen, regisseurs, journalisten, artiesten, kunstenaars, muziek- en filmproducenten, muzikanten, acteurs, fotografen en uitgevers van boeken, kranten, tijdschriften enz. Dankzij de privékopievergoeding ontvangen zij via Auvibel een compensatie voor het privégebruik van hun werken. Zo kunnen zij blijven creëren, en kan jij blijven genieten van al dat moois binnen handbereik. Auvibel speelt dus een belangrijke rol in de ondersteuning van de Belgische culturele en creatieve sectoren.
Advies en overleg
Het overleg met de overheid en alle betrokken groepen gebeurt via een adviescommissie voor de privékopie, ingesteld via de FOD Economie.
Deze adviescommissie is samengesteld uit:
- een voorzitter, die de minister bevoegd voor het auteursrecht vertegenwoordigt;
- personen aangewezen door Auvibel;
- vertegenwoordigers van de bijdrageplichtigen;
- vertegenwoordigers van de verdelers (groothandel en kleinhandel) van dragers of apparaten;
- personen aangeduid door organisaties die de consumenten vertegenwoordigen
Openbaar leenrecht, onderwijs en wetenschappelijk onderzoek
Auvibel heeft een exclusief mandaat aan Reprobel gegeven om vergoedingen te innen voor het openbaar leenrecht en voor het gebruik van werken, databanken en prestaties ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek, ten voordele van auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten van geluidswerken en audiovisuele werken.